Schonere energie en efficiëntere technologieën hebben niet kunnen voorkomen dat we in 2020 en 2021wereldwijd meer CO2 uitgestoten hebben. Carbon capture storage (CCS) moet hier eengrote bijdrage in gaan leveren. Om CCS echt van de grond te krijgen zal naast een hogere CO2 emissieprijs meer financiële ondersteuning nodig zijn. CCS-projecten zijn namelijk risicovolle projecten. Niet alleen de uitvoering van het project, maar ook het feit dat vaak 1 producent gekoppeld is aan 1 opslag. Heeft de producent of het opslagbedrijf een probleem, dan zijn er geen alternatieven. Hierdoor vragenfinanciers een “risk premium” in de vorm van een circa 10% hogere rente. Overhedenkunnen hierin helpen door naast gunstige financiering een actieve rol te spelen in het creëren van een logistiek netwerk. In eerste instantie op nationaal niveau, met verschillende industrieclusters en daarna op internationaal niveau. Zo neemt de kans op (financieel) succes toe en kunnen meerdere landen profiteren van CCS.Immers het klimaatprobleem is een wereldprobleem. Het allereerste ondergrondse CO-projectwerd gebouwd in 1996. In de Noordzee bij Noorwegen, het zogeheten Sleipner veld waar1 miljoen MT CO2 per jaar opgeslagen kan worden. Bij de gasproductie wordt direct de CO2 afgevangen en tweehonderd meter onder de grond opgeslagen. De kostprijs ligt per geïnjecteerde ton CO2 rond de USD 17 per ton. In Nederland is een joint venture van EBN, Gasunie en Havenbedrijf opgericht om CO2 te transporteren en op te slaan.Air Liquide, Air Product, ExxonMobile en Shell spelen hierin een belangrijke rol. Phortos staat voor Port of Rotterdam CO2 transport hub en kan 2,5 miljoen ton CO2 per jaar opslaan.
Dit volume staat gelijk aan 10% van de totale CO2-uitstoot van de Rotterdamse industrie per jaar. Later kan dit volume verdubbeld worden naar 5miljoen ton CO2 per jaar.
Het project ontvangt 2 miljard Euro subsidie van de Nederlandse staat en 102 miljoen euro subsidie van de EU. Andere grote CO2 -uitstotende industriekan hier mogelijk ook gebruik van gaan maken. Hiertoe is het Aramis samenwerkingsverband tot stand gekomen (Energie Beheer Nederland, Gasunie, Shell en TotalEnergies) om een nieuwe CO2-transportinfrastructuur op te zetten tussen de verschillende industriële clusters. Zo kan grootschalige CO2 -uitstoot van de industrie werkelijkheid worden. In 2023 valt het investeringsbesluit, Aramis kan in 2026 operationeel zijn. Er is veel discussie rond de veiligheid van ondergrondse CO2 opslag. De Nederlandse overheid ziet dan ook toe op de veiligheid. Door de verplichte maatregelen zijn de risico’s niet groter dan bij de winning of transport van aardgas. Raakt een pijpleiding toch lek dan blijft dat beperkt tot een straal van enkele tientallen meters rond het lek. Detectiesystemen (geluid en visueel) merken dit op en zullen het kapotte pijpdeel afsluiten. Het ondergronds opslaan van CO2 in lege gasvelden is onderzocht doorTNO en daaruit blijkt dat het opslaan veel veiliger is dan werd aangenomen. Uitervaring in o.a. Noorwegen (ruim 20 jaar) blijkt dat het veilig kan. Project Northern Lights.
Het afvangen van CO2 (Direct Air Capture) is naast opslag ook mogelijk, maar dit proces verbruikt veel energie en is vele malen duurder(honderden Euro’s per ton) dan CCS. De focus ligt daarom nu sterk op CCS. Omdat het bouwen van ondergrondse CO2-opslag vele jaren kost, moeten er nu snel stappen genomen worden. Momenteel zijn er wereldwijd zo’n dertig CCS-projecten operationeel. Commercieel niet allemaal succesvol. Vanaf2022 staan tientallen nieuwe CCS-projecten gepland onder andere in Europa, de VS,Australië, Nieuw-Zeeland, China, Korea en het Midden-Oosten. In 2022 kreeg slecht 5% (!) een financiële goedkeuring, ter waarde van $ 3 miljard.
De CO2 die ondergronds zal worden opgeslagen kan omgezet worden naar waardevollere eindproducten. Dit noemt men CCUS (Carbon Capture Utilisationand Storage).
Denk hierbij aan koolzuur, vloeibare brandstoffen, vriesmateriaal, toevoegingen aan plastics, brandvertragend materiaal, en dergelijke. CO2kan in veel grotere volumes worden omgezet naar onder andere mierenzuur, propyleneoxide, e-methanol en synthetische kerosine. Hierdoor krijgt CO2 een waarde volle functie waardoor CO2-opslag rendabeler wordt en bovendien ruimte in de opslag creëert voor nieuw op te slaan CO2.
· Er zal een enorme ontwikkeling “moeten” komenrond Carbon Capture Storage (CCS)
· Oil Majors zullen deze risicovolle en complexeprojecten omarmen om fossiele brandstof te kunnen blijven leveren en deze CCSals dienst aan derden aan te bieden
· Hogere prijzen van emissiecertificaten zullende benodigde opschaling van CCS mogelijk gaan maken. Transparante marktplaatsenzijn hiervoor noodzakelijk
· Carbon Capture Utilisation and Storage (CCUS)zal belangrijk worden om waarde toe te voegen aan de opgeslagen CO2 en ruimte te maken voor nieuw op te slaan CO2
Alhoewel er te weinig grote CO2-opslag projecten wereldwijd plaatsvinden wordt de roep erom steeds groter. Er komt ook steeds meer twijfel over elektrisch rijden. Niet zo zeer in Europa, wel in de VS. Het is wachten op grote prijsverlagingen. Tesla verhoogde onlangs de verkoopprijs van sommige modellen. Aandeelhouders willen wel winst zien. En de aangekondigde hogere prijs leidt op korte termijn naar meer bestellingen. De concurrentie slijpt haar messen, maar er gaat wel "bloed" vloeien. De politiek in Belgie, Nederland en Duitsland bouwt de subsidies op elektrisch rijden af wat leidt tot meer benzine en hybride auto's. De toenemende CO2-uitstoot zal leiden tot nog meer noodzaak om nu echt serieus te gaan investeren in CCS en de wetgeving hiervoor serieus te nemen.
