De sterk groeiende wereldbevolking zal leiden tot een grotere vraag naar energie, hierdoor zullen alle beschikbare energiebronnen benut moeten worden. Het heeft geen zin om fossiele brandstoffen in de ban te doen in de hoop dat daardoor de energietransitie zal versnellen. Door in te zien dat we de komen de decennia zowel fossiele als groene energie nodig hebben kan afscheid genomen worden van het gangbare zwart-witdenken in de media. De energietransitie zal beter en sneller verlopen wanneer partijen de feiten onder ogen zien en gezamenlijk willen werken aan een groene toekomst. Alleen dan kunnen we oprecht spreken van groene winst.
De olievraag voor wegvervoer bedroeg in 2023 circa 50 procent. Willen we minder olie verbruiken in raffinaderijen voorde productie van brandstoffen, dan zullen we minder moeten rijden, varen en vliegen. Met de alsmaar groeiende wereldbevolking lijkt dit onhaalbaar. De wereldbevolking groeit met 25 procent tot 2050. We rijden steeds meer, we vliegen meer en we kopen onze grondstoffen en producten steeds verder weg. De vraag naar olie zal omlaag moeten door een combinatie van minder gebruik van vervuilend vervoer en/of het inzetten van schoner vervoer. Het huidige vervoer is verantwoordelijk voor circa 10GT CO2 uitstoot per jaar, goed voor 30% van alle wereldwijde CO2 uitstoot (33).Dat er veel aandacht is voor schoner vervoer is dus logisch, hier valt veel winst te behalen. De politiek zet groots op in op elektrisch rijden en kent vaak subsidies toe om elektrisch rijden te bevorderen. Vanaf 2035 mogen geen nieuwe auto’s met pure diesel- en benzinemotoren verkocht worden in de EU. Voor verbrandings motoren die gebruik maken van biobrandstoffen (bijmengen conventionele fossiele brandstof) met bijvoorbeeld biodiesel, bio-ethanol of gebruikt frituurvet is nog wel een rol weggelegd. In de toekomst hoopt men dat eFuel de CO2 neutrale brandstof zal zijn voor auto’s met een brandstofmotor.
Het succes van elektrisch rijden hangt van diverse factoren af, denk aan bijv. de prijs van deze auto’s. Op dit moment is een elektrische auto gemiddeld $7.000 duurder dan een auto met een verbrandingsmotor. Om deze reden zijn er overheidssubsidies nodig om de vraag te vergroten, en is het belangrijk dat de prijs van de accu snel daalt.
Daarnaast is de actieradius van een elektrische auto beperkt waardoor potentiële kopers afhaken. Deze hindernis zou snel genomen kunnen worden door beloftevolle technologische ontwikkelingen die een actieradius van 1000 km mogelijk maakt. De prijs van de accu maakt dat de elektrische auto flink duurder is dan een auto met een verbrandingsmotor.Dit lijkt echter een kwestie van tijd te zijn. Bloomberg(BNEF) (34) geeft in haar outlook 2030 aan dat de kostprijs van een accu (uitgedrukt in opgeleverde elektriciteit) $100 per kWh in 2024 bereikt kan worden. In 2023was dit $ 128/kWh.
Kijken we naar het totale olieverbruik in 2040 in het meest (zeer)optimistische scenario, waarbij gestreefd wordt naar een maximale temperatuurstijging van 1,5 °C, dan nog hebben we in 2040 40 miljoen vaten olie per dag nodig. Dit is wel een enorme verlaging is van de huidige wereldwijde vraag van 102 miljoen vaten per dag. Een lagere wereldwijde vraag naar olie kan bijna niet, omdat er naar schatting 16 miljoen vaten/dag nodig zal zijn voor de chemiesector, 10 miljoen vaten/dag voor het luchtvervoer en 14 miljoen vaten/dag voor wegvervoer (35).
· De vraag naar olie zal afnemen richting 2050. De schattingen lopen uiteen van -30%tot -60%
· De kostprijs van EV’s vertraagt de adoptie. Wetenschappelijke doorbraken m.b.t duurzame en langere levensduur van accu’s en actieradius zal de adoptie sterk doen toenemen.
· Met name de EV-concurrentie tussen Europa/VS en China zal bij tegenvallende Chinese groei tot veel goedkopere verkoopprijzen van EV’s leiden. De olievraag zal na de benodigde netwerkinvesteringen versneld kunnen dalen
· Raffinaderijen zullen nog decennia nodig zijn voor productie van brandstoffen en halffabricaten voor de petrochemische industrie. De petrochemie zal in 2050 circa 60% van de (gedaalde) totale olievraag uitmaken
· Olie is macht. Na 2030 kan de olieprijs snel gaan dalen. OPEC-landen kunnen tegen zeer, zeer lage kostprijs olie produceren, de VS-producenten zullen hun concurrent worden
Rusland levert aanzienlijk minder aardgas naar Europa, zo zakte de aardgaslevering via Oekraïne van 185 naar 108 miljard cbm in 2023. Europa koopt nog wel LNG per schip van Rusland, om niet onder aardgas te komen te zitten bij een hoge aardgasvraag.
Naar verwachting zal de wereldwijde vraag rond 2040 50% zijn toegenomen. De wereldbevolking groeit namelijk naar verwachting rond 2050met circa 25% en zelfs met efficiënter energietechnologie neemt de absolute vraag naar energie toch toe. Dit zien we met name in China en India waar nog honderden kolencentrales bijgebouwd worden tot 2030. China zal hierdoor pas in 2060, en India in 2070, CO2 neutraal kunnen zijn. Naar verwachting zal in 2050 pas een kwart van de kolencentrales door aardgascentrales vervangen zijn.
Er is voldoende aardgas beschikbaar voor de komende decennia, de huidige zeer lage aardgasprijzen en de beslissing van Biden dat tot november 2024 nieuwe LNG-projecten in de VS geen vergunning kunnen krijgen zorgt ervoor veel grote LNG-projecten vertraagd of geannuleerd zullen worden. De VS exporteerde in 2023 91 MT LNG, waarvan 61% naar Europa. Nederland consumeert minder dan 1%van de wereldwijde aardgasvraag. De verminderde aardgas vraag van 40 naar 30 miljard cbm per jaar is een hele prestatie. Helaas zet dit qua volume geen zoden aan de dijk.
De CO2 die vrijkomt bij aardgascentrales is een probleem. De CO2 zal afgevangen of opgeslagen moeten worden willen we de klimaatdoelen gaan halen. CCS (Carbon Capture Storage) is om deze reden in volle ontwikkeling. CCS zal een rol kunnen spelen bij de productievan aardgas, maar mogelijk ook bij de productie van blauwe waterstof waarbij deCO2 die vrijkomt bij de omzetting van aardgas naar waterstof ondergronds wordt opgeslagen. Nederland en Duitsland zien het belang van aardgas en investeren gezamenlijk Euro 11,2 miljard tot 2030 in LNG-opslag en transport van aardgas. Het besef wordt steeds groter dat afscheid nemen van fossiele brandstof veel lastiger is dan gedacht.
Tot 2040 zal de focus voornamelijk liggen op de derde generatiekernreactoren. Met name de al veel toegepaste Pressurized Water Reactor (PWR). De trend naar Small Modular Reactoren (SMR) zal naar verwachting doorzetten. Deze SMR’s hoeven de bestaande kerncentrales niet te vervangen die 24/7 elektriciteit leveren, maar juist bijspringen wanneer bijv. wind- en zonne-energie niet voldoende elektriciteit leveren.
China gaat de komende vijftien jaar circa 150 nieuwe kerncentrales bouwen met een budget van USD 440 miljard. China is heel actief met de ontwikkeling van de gasgekoelde hoge temperatuur reactor (HTR-PM). China stelt dat kernenergie 10% zal bijdragen aan haar totale elektriciteitsopwekking. In 2060kan dit naar schatting zelfs 18% zijn
Westerse landen zien hierin ook potentie, maar ze zijn voorzichtig om deze nieuwe technologie te omarmen. Ze willen niet afhankelijk worden van Chinese technologie voor hun cruciale energievoorziening. Die les heeft de EU geleerd toen Poetin na de inval in Oekraïne dreigde Russische aardgasleveranties te stoppen indien hun aardgas niet in roebels betaald zou worden (april 2022). Na 2040 kunnen we mogelijk pas iets verwachten van Fast Reactors (FR’s) en kan gesteld worden dat voor 2060 kernfusie geen rol van betekenis zal gaan spelen.
De energietransitie heeft CO2-vrije energie nodig die 24/7 kan leveren. Onder de huidige omstandigheden is kernenergie een goed alternatief voor vervuilende kolen en gasgestookte centrales. Hoge veiligheid en minder radioactief afval is het belangrijkste doel bij de nieuwe generatie kernreactoren. Het valt te verwachten dat er snel extra fondsen beschikbaar zullen komen om deze ontwikkeling te versnellen. Ook dichtbij huis. Zo hebben BAM-infra en Rolls-Roys aangekondigd in Nederland kleine kerncentrales te willen gaan bouwen.
· Zonder inzet van meer kerncentrales lijken de klimaatdoelen van 2050 niet haalbaar
· China is hard op weg een zwaargewicht te worden.
· Het Westen is verdeeld over de rol van kerncentrales. Alhoewel CO2-vrij zijn kerncentrales duur door grote budgetoverschrijdingen, uitlopende oplevertijden en soms ook te risicovol bevonden
· De Very High Temperature Reactor zal na 2030 grootschalig in gebruik genomen gaan worden(China!)
· De Small Modular Reactor heeft goede kansen omdat deze snel kan bijspringen wanneer er onvoldoende wind- en zonne-energie geleverd wordt en makkelijk opschaalbaar is. De hoge prijs blijft wel een probleem.
· Kleinere goedkopere reactoren die sneller gebouwd worden (Prefab) kunnen rekenen op grote interesse
· De Thoriumreactor is beloftevol doordat ze veilig is en geen langlevend radioactief afval produceert
· Wil men veelbelovende kernenergietechnologie versnellen richting 2030, dan moet er meer geld beschikbaar moeten komen
· De volgende generaties kerncentrales zijn veel veiliger doordat onder andere passieve koeling een melt-down voorkomt. Bij storingen zal de menselijke interactie hier zeer beperkt zijn
· Er wordt veel tijd en geld aan kernfusie besteed, met succes, maar voor 2060 valt grootschalige commerciële toepassing niet te verwachten
Beleg in olie en aardgas en uranium voor een goed rendement op je portefeuille in 2024. Energie-aandeln.nl helpt je hierbij.
