De huidige oorlogen wereldwijd doen ons vergeten dat de wereld om olie draait. Al wil de politiek ons doen geloven dat fossiele brandstof een aflopende zaak is. Is niet waar. Is verre van waar. Nog sterker, de wens dat een gemakkelijke betaalbare energietransitie mogelijk is, wordt steeds meer een sprookje dat barstjes begint te vertonen.
De groeiende vraag naar olie is niet omdat olie goedkoop is. Het is omdat de vraag naar vervoer wereldwijd toeneemt. Meer mensen op de aardbol en onze honger naar producten gekoppeld aan reislust. Die reislust zou je met hogere prijzen kunnen afremmen. Het aantal mensen op de aardbol afremmen is iets voor over 20 jaar of verder. Als rijke Westen weten wij hoe we ons elektriciteitsverbruik omlaag kunnen krijgen, in armere landen hebben ze vaak niet eens de luxe om te verminderen. Ze hebben geen elektriciteit. Maar ze krijgen uiteindelijk ook licht, koelkasten, mobiles en Ipads en TV’s of airco’s. Die groei willen zij in hun welvaart ook meemaken. En hun regeringen moeten zich ook inzetten voor hun wensen, of verkiezingsbeloftes waarmaken.
De vraag naar olie groeit dus gewoon door en de vraag naar aardgas gaat veel sterker stijgen dan gedacht. Ben je dan een doemdenker wanneer je dit beweert?
We zetten wereldwijd groots in op zonne-energie en windenergie. Kernenergie is duur en lastig qua imago en groene waterstof blijft veel te duur. Wat als het niet waait, of de zon niet schijnt? Kolen zijn taboe voor het Westen en daardoor gaat aardgas een belangrijke rol spelen. Aardgas an sich, en tevens als grondstof voor grijze waterstof met CCS. Dus toch weer die verrekte fossiele grondstof. De olievraag hangt voor 60% samen met de vraag naar brandstof voor vervoer. We gaan steeds meer vliegen, varen en rijden, dus hopen we op elektrisch vervoer. Wetgeving gaat hierbij helpen. Helaas nemen de kosten ook toe. Batterijen kunnen flink duurder worden door de benodigde schaarse grondstoffen (+ 20%) en de inflatie zorgt ook voor hogere kostprijzen voor autoproducenten. Dit in combinatie met een afzwakkende wereldeconomie is geen goede combinatie. De geldprinter kan niet meer aan zonder negatieve effecten op de rentestand en zo zal blijken dat elektrisch rijden minder hard zal groeien dan gehoopt. De politiek zal fossiele brandstoffen extra gaan belasten om het gat met elektrisch rijden te dichten, de vraag is of in het algemeen de koopkracht van burgers straks voldoende is om een elektrische auto aan te kunnen schaffen.
Het inzicht zal komen, schoorvoetend, dat men beter zich kan richten op vermindering van CO2-uitstoot van fossiele brandstof dan vermindering van de vraag naar fossiele brandstof. De groene(re) alternatieven zijn gewoonweg te duur en subsidiëren wordt gezien de enorme volumes die hierbij betrokken zijn veel te duur. We zullen de komende 10 jaar moeten inzetten op aardgas, CCS (Carbon Capture Storage) en kernenergie. Europa kan minder elektriciteit verbruiken, het Verre Oosten verbruikt alleen maar meer. We zien nu al dat Oil Majors zich concentreren op olie en aardgas, minder op waterstof, wind- en zonne-energie. Natuurlijk is dit slecht voor hun imago. Maar serieus, wanneer XOM, RD, OXY, CVX, EQNR, BP allemaal zien dat er een tekort aan olie komt zouden ze dan allemaal dezelfde rekenfout maken? Of zouden politici onterecht denken dat bedrijven geld blijven steken in onrendabele groene projecten, en hun geldmakers de kop omdraaien?
Beleggen in oliebedrijven is volgens mij geen verkeerde belegging. Qua rendement een zeer goede keuze, qua principe ook. Wie denkt dat waterstoffabrieken zonder Oil Majors gebouwd gaan worden heeft het mis, zie de praktijk. Wie denkt dat CCS zonder Oil Majors mogelijk is heeft het mis, zie de praktijk. Wie denkt dat Oil Majors niet zien dat uiteindelijk groene energie de toekomst is heeft het mis. Oliebedrijven hebben, al vinden klimaatactivisten van niet, een keus. Die keus wordt bepaald op basis van te verwachten risico, rendement, aandeelhouderswaarde en hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Kijkend naar de praktijk zien we dat oliebedrijven kiezen voor de komende 10-15 jaar en niet voor 2050 met alle risico’s van dien. De oplossing m.b.t. gewenste energietransitie ligt bij wat mogelijk is in de praktijk met rendement voor investerende partijen. Daartegenover ligt de maatschappelijke verantwoordelijkheid van oliebedrijven hun koers daadwerkelijk richting groen te krijgen. Hierop mogen ze dan aangesproken en afgerekend worden. De politiek zal eerst de werkelijkheid onder ogen moeten zien. Zonder een actieve en gewaardeerde rol van oliebedrijven gaat de energietransitie niet lukken.
