De vraag naar energie heeft veel te maken met de bedrijvigheid in de wereld. Gaat het goed met de wereldeconomie, dan zien we veel vraag naar olie. Nu de Chinese economie niet goed draait en zelfs Duitsland de recessie voelt, moeten we de vraag naar olie zien afnemen. En dat zien we door de stijgende olievoorraden in de VS, ondanks de productiebeperkingen van OPEC+. Voor 2024 zal de olieprijs verder dalen, mits OPEC+ niet verder haar olieproductie gaat beperken. De vraag zal dalen, het aanbod moet omlaag. Dat de olieprijs hoger moet worden voor Saudi Arabie is niet een geval van willen, maar moeten. Wat speeelt hier nu da zo belangrijk is?
Natuurlijk gaat e wereld veranderen. Olie wordt vervangen door andere brandstoffen. Elektriciteit en aardgas worden de belangrijkste grondstoffen. Aardgas voor de industrie en aardgascentrales. Elektriciteit voor huishoudens en vervoer. Dat olie macht geeft vergeten we wel eens, heel het Midden Oosten is afhankelijk van olie als het gaat om hun machtspositie en inkomsten. Zonder olie geen macht en geen geld. De macht is niet voor alle landen daar even belangrijk, maar voor Iran en Saudi Arabie (SA) wel. SA is machtiger dan Iran omdat ze meer olie produceert en diplomatiek met meer landen kan opschieten en onderhandelen. Iran is fanatiek in haar geloof en wil de macht bereiken door atoomwapens te maken en zo haar geloof uit te breiden. Iran is een land dat geliefd en gevreesd is. De vriendschappen tussen veel landen in het Midden Oosten is vaak gebaseerd op uw vijanden zijn mijn vijanden, en uw vrienden zijn mijn vrienden. En daartussen zitten vele andere gezichtspunten afhankelijk van het onderwerp.
SA is de aartsvijand van Iran. Maar komt het op de Islam aan, dan kunnen ze goed met elkaar overweg. Of binnen OPEC verband. Iran is de kleine luis in de pels met de grootste drang om de macht te willen zijn in het Midden Oosten. Israel beschikt over atoomwapens en weet als geen ander, welke macht dit geeft. Iran verrijkt uranium om atoomwapens te kunnen maken, de vraag is of Israel het zover laat komen. Zij bombardeerde Iran al eens eerder. De huidige oorlog in Israel geeft aan dat met een vriend als de VS achter je er veel onrecht opeens recht wordt. En het geef aan dat een relatief klein land opeens heel groot kan worden en serieus genomen worden door andere landen. Dat Iran liever in het geheim aan haar uranium verrijkings project werkt dan controles te krijgen met veel meer inkomsten voor haar land zegt voldoende. SA moet haar machtspositie verdedigen, wat moeilijker wordt wanneer de vraag naar olie sterk afneemt.
China ziet dit machtsspel en kiest voor meerdere partijen. Investeren daar waar geld ontbreekt (Iran en Irak). Samenwerken waar strategische grondstoffen zijn en komen (SA). Ook maakt China dankbaar gebruik van het recht op overpad om haar producten over land naar het Westen te brengen (Rusland). Het Midden Oosten blijft nog decennia belangrijk voor de aanvoer voor olie en aardgas. Over 20 jaar zal mogelijk waterstof een rol gaan vormen, maar dat is toch iets anders dan olie. Olie wordt voornamelijk goedkoop geproduceerd in het Midden Oostenen zeer goedkoop verscheept. Dat ligt anders met waterstof. De waterstof zou goedkoper geproduceerd kunnen worden, maar niet goedkoop verscheept. De wereld weet dat olieafhankelijkheid geleid heeft tot veel ongemak, onnodige oorlogen en politiek gezien zeer omstreden beslissingen. Die fout wordt geen 2e keer gemaakt. De groeiende wereldbevolking gaat meer energie verbruiken. Vraag is dan waar dit allemaal vandaan moet gaan komen. liever niet weer uit het Midden Oosten.
De oorlogen in Oekraïne, Israel en handelsoorlog met China hebben zo de prioriteiten verandert. Van goedkope energie, naar betaalbare energie. Het liefst thuis geproduceerd of door bevriende naties. Daar hoort het Midden Oosten niet bij. Ook Qatar en Kuwait niet. Ieder continent gaat meer haar eigen broek ophouden om zo keuzevrijheid te hebben. Geldt ook voor defensie. De olieprijs zal kunstmatig hoog worden gehouden, wat het Westen slecht uitkomt. Groene energie zal zeer waarschijnlijk geen kartel meer kennen. De kostprijs zal hoger liggen, maar de marge in de verkoopprijs zal lager liggen. Geen Iran die de straat van Hormuz kan blokkeren om haar zin te krijgen. Geen gedraai aan de productiekant, geen OPEC+ meer. Al denkt het MIdden Oosten over een aardgaskartel, het is kansloos. De honderden miljarden die klaar staan om lokale energieproductie aan te jagen gaan uitgegeven worden, met maar 1 doel; energieonafhankelijkheid.
Met de steeds feller wordende handelsoorlog tussen China en de VS (Europa is een pion) is afhankelijkheid niet gewenst. Energie is prioriteit 1. Daarna volgen de schaarse materialen. We zien hoe bedrijven versneld af proberen te komen van hun technologie en inzetten op nieuwe manieren van energieproductie en opslag door gebruik te maken van niet schaarse materialen. Deze technologieën mogen flink duurder zijn, de kosten zijn lager dan de positieve effecten. De VS loopt voorop, ze ziet dat van China niet te winnen valt bij de huidige technologieën. De vraag naar Lithium, Silicium, batterijen e.d. wordt zo groot dat China maar even hoeft te dreigen en alle weerstand verdwijnt als sneeuw voor de zon. Dit proces gaat decennia duren.
Alternatieve groene, betaalbare energie zal langer duren dan waar op gehoopt wordt. Armere landen hebben er het geld niet voor. Klimaateffecten gaan heel veel schade opleveren en moet eerst opgebracht worden. De energietransitie is een feestje voor rijkere Westerse landen. De overige landen kunnen hun vraag naar olie niet stillen. Sterker nog, ze willen juist olie produceren om hun bevolking te helpen. De groeiende wereld bevolking vindt plaats in juist de armere landen. Dubbel pech. OPEC+ is goed gepositioneerd om hun aan hun olievraag te voldoen. Zij zullen eerst andere olieproducenten met lagere olieprijzen uit de markt drukken, blijven dan als enigen over, en kunnen dan met hun relatief grote marktaandeel de olieprijs nog makkelijker kunnen beïnvloeden. Wil de wereld lagere olieprijzen, dan zullen ze concessies moeten doen en lange termijn contracten met het Midden Oosten moeten afsluiten. De komende jaren zullen olieprijzen net zo hoog gehouden worden, als noodzakelijk is voor vele OPEC landen. En die olieprijs gaat flink hoger liggen dan nu het geval is.
